Các mục có trong bài viết này:

1. Nhận biết bệnh động kinh

2. Phân loại bệnh động kinh và những triệu chứng điển hình

3. Nguyên nhân gây bệnh động kinh

4. Những hậu quả do bệnh động kinh gây ra

5. Xét nghiệm và chẩn đoán bệnh động kinh

6. Các phương pháp điều trị bệnh động kinh

7. Cách xử trí và chăm sóc cho người bệnh động kinh

1. Nhận biết bệnh động kinh

Động kinh là bệnh lý xảy ra do sự bất thường trong não bộ dẫn tới kích thích đồng thời một nhóm các tế bào thần kinh của vỏ não (chất xám) và gây ra sự phóng điện đột ngột, không kiểm soát. Điều này đã làm xuất hiện các cơn co giật lặp đi lặp lại nhiều lần với những thay đổi từ cảm giác, nhận thức đến hành vi vận động.

Bệnh động kinh xảy ra do sự phóng điện quá mức của vỏ não

Biểu hiện của cơn động kinh sẽ phụ thuộc vào vùng vỏ não bị kích thích. Các cơn động kinh có thể xảy ra với nhiều mức độ nặng nhẹ khác nhau từ vắng ý thức, co cứng, co giật chân tay hoặc toàn thân.

2. Phân loại bệnh động kinh và những triệu chứng điển hình

Động kinh thường được phân làm 2 loại chính là động kinh cục bộ và động kinh toàn thể, tương ứng với một loại sẽ có những thể bệnh điển hình khác nhau. Cụ thể:

Động kinh cục bộ

Gây ra do một ổ hưng phấn ở vỏ não, có thể chỉ kích thích tại chỗ hoặc sau lan ra toàn thể vỏ não, gây tiếp cơn co giật toàn thân.

– Động kinh cục bộ thùy trán: thường biểu hiện giật mắt, cơ mặt sau đó chuyển sang giật tay, chân, ban đầu thường không mất ý thức như khi giật mặt nhiều có thể giảm hoặc mất ý thức.

– Động kinh cục bộ thùy thái dương: người bệnh ngửi thấy mùi khó chịu hoặc cảm thấy miệng có vị đắng ngắt hoặc tanh mùi sắt, tinh thần và cảm xúc thay đổi lạ thường, không tự chủ, không kiểm soát được hành vi và ý thức.

– Động kinh thực vật: giãn hoặc co đồng tử, đỏ bừng mặt và cổ, vã mồ hôi, sởn gai ốc, tim đập chậm hoặc nhanh, đột ngột hạ huyết áp, đau đầu từng cơn…

Động kinh toàn thể

Xảy ra do kích thích cả hai bên vỏ não và thường gây ra các cơn co giật toàn thân.

– Động kinh Tonic-Clonic (co cứng – co giật): Bệnh nhân đột nhiên ngã, các cơ co cứng lại và giật liên tục kéo dài khoảng 2-3 phút sau đó bệnh nhân từ từ tỉnh lại nhưng rất mệt mỏi.

– Động kinh vắng ý thức thường xảy ra ở trẻ em: Các biểu hiện như ngừng hoạt động trong một vài giây như ngừng đi, nói chuyện, làm việc. Nháy mắt nhanh và liên tục, miệng chép, nhai khi không ăn. Nhìn chằm chằm vào một thứ gì đó và không biết những gì xung quanh xảy ra. Mỗi cơn diễn ra trong khoảng 3-30 giây và lặp lại nhiều lần trong ngày, có thể lên tới 50 – 100 cơn/ngày, do vậy nó sẽ ảnh hưởng đến sự tập trung, làm giảm khả năng nhận thức, học tập của trẻ.

– Động kinh Myoclonic: Cơn co giật xảy trong một thời gian ngắn ở một bộ phận cơ thể chẳng hạn như các cơ mặt, tay hoặc chân.

– Động kinh Atonic (mất trương lực cơ): Mất trương lực cơ ở vùng cổ làm đầu đột nhiên gật xuống rất nhanh, mất trương lực toàn thân có thể ngã bất ngờ.

Khi con bạn có những biểu hiện của bệnh động kinh, hãy đưa con tới chuyên khoa thần kinh để được thăm khám và điều trị bệnh kịp thời.

Tpcn Cốm EGARUTA với các thành phần từ tự nhiên giúp an thần, ổn định dẫn truyền thần kinh, làm giảm tần suất và mức độ các cơn động kinh, phù hợp với mọi đối tượng từ trẻ nhỏ cho tới người lớn tuổi. Hãy gọi cho chúng tôi theo số máy 0962.620.043 để được hỗ trợ tư vấn!

Động kinh vắng ý thức làm giảm khả năng tập trung ở trẻ

3. Nguyên nhân gây bệnh động kinh

Trong hầu hết các trường hợp mắc bệnh động kinh không rõ nguyên nhân, hay còn gọi là động kinh vô căn. Tuy nhiên một tỷ lệ khác có thể do những yếu tố sau:

a. Yếu tố di truyền: theo nhiều hướng khác nhau, phụ thuộc giới tính (hội chứng nhiễn sắc thể X) hoặc di truyền theo ty lạp thể ADN.

b. Động kinh do bất thường về yếu tố hóa học trong não: Các kênh ion của não như kênh Na+, K+ và Ca2+  đóng vai trò quan trọng trong việc truyền các tín hiệu thần kinh, do vậy khi có sự mất cân bằng hóa học trong các tế bào não sẽ gây rối loạn dẫn truyền thần kinh và là nguyên nhân gây nên các cơn vắng ý thức cùng nhiều loại cơn động kinh khác.

c. Động kinh do mất cân bằng chất dẫn truyền thần kinh: Các tế bào thần kinh gửi “thông điệp” qua nhau là nhờ những chất dẫn truyền thần kinh, chẳng hạn như Gamma aminobutyric acid (GABA), Serotonin, Acetylcholine. Sự bất thường trong các chất dẫn truyền thần kinh là một yếu tố quan trọng dẫn tới xuất hiện các cơn co giật, động kinh.

d. Động kinh do các chấn thương và bất thường trong cấu trúc của não

– Nguyên nhân có thể liên quan đến sự tổn thương não bộ như: chấn thương sọ não hoặc vùng đầu (do tai nạn hoặc trong khi sinh), nhiễm trùng não (do viêm não, viêm màng não…); sau cơn đột quỵ, tai biến mạch máu não, mất trí nhớ Alzheimer… hoặc ngay cả khi sốt cao co giật kéo dài cũng có thể tiến triển thành bệnh động kinh.

– Nguyên nhân liên quan đến cấu trúc não như do bất thường ngay từ trong bào thai, rối loạn chuyển hóa trong não bộ bẩm sinh, do khối u não, xuất hiện các mạch máu và cấu trúc bất thường trong não không rõ căn nguyên.

– Ngoài ra, có thể do sử dụng một số loại thuốc, hóa chất gây ảnh hưởng đến não như thuốc chống trầm cảm, rượu, ma túy…

4. Những hậu quả do bệnh động kinh gây ra

a. Chấn thương và tai nạn trong bệnh động kinh:

– Chấn thương khi ngã: Biểu hiện cơn động kinh bị co cứng, co giật và mất ý thức đột ngột do vậy bệnh nhân có thể ngã xuống một cách bất ngờ và thương tích phổ biến nhất là gãy xương do ngã va đập vào những vật xung quanh.

– Chấn thương tại nhà: Phòng bếp và phòng tắm là những nơi nguy hiểm đối với người bệnh động kinh. Tai nạn có thể xảy ra khi cơn động xuất hiện lúc bệnh nhân đang nấu ăn, tắm như bị bỏng, ngạt nước hoặc ngã va đập vào đồ gia dụng cứng.

– Tai nạn khi lái xe, lao động: Sẽ rất nguy hiểm nếu bệnh nhân lên cơn động kinh lái xe, điều kiển máy móc, lao động trên cao… có thể đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân.

– Tai nạn khi thể dục, thể thao: Bệnh nhân có thể bị đuối nước khi đang bơi lội, do vậy, tốt nhất họ nên tránh đi bơi hoặc bơi ở những vị trí nước nông và có bạn bè, người thân ở xung quanh.

b. Giảm khả năng nhận thức do động kinh đặc biệt xảy ra ở trẻ nhỏ Cơn động kinh gây cảm giác mệt mỏi, giảm nhận thức trí tuệ, đặc biệt là thể động kinh cơn vắng ý thức khiến trẻ lơ đãng, hay quên, không tiếp thu được kiến thức bên ngoài, điều này có thể thấy rõ trong bảng kết quả học tập của trẻ.

c. Rối loạn tâm lý, cảm xúc: Động kinh kéo dài khiến người bệnh có nguy cơ cao gặp phải những rối loạn tâm lý như tâm thần, trầm cảm, lo âu, tiêu cực hơn là suy nghĩ tự tử bởi họ luôn tự ti về bản thân mình.

d. Ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản: Rối loạn cảm xúc cùng sử dụng thuốc kéo dài có thể gây suy giảm khả năng tinh dục, rối loạn cương dương ở nam giới. Hoặc gây dị tật tới thai nhi nếu dùng thuốc kháng động kinh không phù hợp trong thời kỳ đầu mang thai của phụ nữ.

Xem thêm:

Bệnh động kinh và hai nhóm nguyên nhân chính gây bệnh

Tổng quan về hội chứng động kinh ở trẻ sơ sinh

5. Xét nghiệm và chẩn đoán bệnh động kinh

Khi có một cơn co giật đầu tiên xuất hiện không rõ nguyên nhân sẽ có khoảng  25% khả năng cơn co giật xuất hiện trở lại và khoảng 70% nguy cơ mắc bệnh động kinh.

Phân loại và khai thác tiền sử bệnh: Một số câu hỏi thường được các bác sĩ sử dụng như: Cơn co giật đầu tiên xảy ra khi nào? Trong trường hợp nào? Trong thời gian bao lâu? Bạn có cảm giác như thế nào trước, trong và sau cơn co giật? Bạn có từng bị chấn thương vùng đầu hay mắc bệnh lý nào về não không? Gia đình có ai từng xuất hiện triệu chứng tương tự không?

Xét nghiệm tổng quát: xét nghiệm máu, điện não đồ (EEG), chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp điện tử (CT). Trong đó, điện não đồ (EEG) là yếu tố quan trọng trong chẩn đoán và xác định loại động kinh vì theo dõi và kiểm tra hoạt động điện của não một cách trực tiếp.

Điện não đồ (EEG) – Phương pháp quan trọng chẩn đoán bệnh động kinh

6. Các phương pháp điều trị bệnh động kinh

Điều trị động kinh dùng thuốc

Hầu hết các trường hợp mắc bệnh động kinh sẽ được chỉ định dùng thuốc kháng động kinh nhằm điều trị và kiểm soát các cơn co giật. Một số thuốc có thể được sử dụng như: Valproate (Depakine, acid valproic); Carbamazepine (Tegretol, Equetro, Carbatrol) , Phenobarbital (Luminal), Topiramate (Topamax)

Điều trị phẫu thuật

Một số loại động kinh có thể được chỉ định phẫu thuật cắt bỏ vùng não bị tổn thương nhằm ngăn ngừa cơn tái phát. Tuy nhiên sau một thời gian áp dụng tại Việt Nam thì hiện nay phương pháp này đang tạm dừng lại do nguy cơ gây tai biến và các di chứng khác cho bệnh nhân.

Điều trị động kinh không dùng thuốc

– Thay đổi chế độ ăn: Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, chê độ ăn kiêng Ketogenic giàu chất béo và protein nhưng ít carbohydrate có thể giúp làm giảm bớt các cơn co giật ở bệnh nhân động kinh, tuy nhiên cần được thực hiện dưới sự theo dõi của chuyên viên y tế.

– Thay đổi chế độ sinh hoạt, làm việc, điều chỉnh về tinh thần: Căng thẳng, stress có thể là một tác nhân kích thích cơn động kinh xuất hiện, do đó, bệnh nhân cần điều chỉnh chế độ sinh hoạt sao cho hợp lý, tránh làm việc quá sức, thức quá khuya hoặc rượu bia, thuốc lá, đồng thời nên thư giãn bằng cách tập hít thở sâu, ngồi thiền, tập yoga rất tốt cho sức khỏe.

– Sử dụng những sản phẩm bổ trợ chứa những hoạt chất thiên nhiên tốt cho người bệnh động kinh. Một trong những nguyên nhân gây ra động kinh là do thiếu hụt GABA – chất ức chế thần kinh trung ương, do đó việc bổ sung GABA đang là một hướng đi mới nhằm làm giảm tần suất và mức độ co cứng, co giật. Đồng thời, một số nghiên cứu gần đây của các nhà khoa học quốc tế cho thấy hoạt chất Rhynchophyline trong cây Câu đằng có tác dụng tương tự thuốc chống co giật, giúp an thần, trấn tĩnh, bảo vệ tế bào thần kinh và làm tăng nồng độ GABA nội sinh trong cơ thể, vì vậy, sự phối hợp của hai chất này sẽ được coi là giải pháp hoàn hảo để hỗ trợ dự phòng cơn co giật, động kinh rất hiệu quả.

7. Cách xử trí và chăm sóc cho người bệnh động kinh

Khi gặp người lên cơn động kinh, bạn nên thực hiện theo những lời khuyên sau để để giúp họ mau chóng bình phục:

– Đặt đầu bệnh nhân lên một chiếc gối/vải mềm và nghiêng đầu bệnh nhân sang một bên.

– Không ghì chặt bệnh nhân.

– Không đặt bất cứ thứ gì vào miệng vì có thể gây tắc ngẽn đường thở.

Người bệnh động kinh thường cảm thấy mặc cảm, tự ti về tình trạng bệnh của mình, do vậy gia đình, bạn bè và những người xung quanh cần có thái độ cảm thông, động viên, chia sẻ để họ có thể sống hòa nhập với cộng đồng.

DS. Ngọc Hải

Facebook Comments